Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới thì bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong cao nhất. Hiện nay, y học đã tìm ra nhiều loại thuốc điều trị tim mạch.
Tác dụng của các thuốc điều trị tim mạch
Tác dụng của các loại thuốc tim mạch tùy thuộc vào tác dụng của chúng trên các thụ thể giao cảm a và b.
Thụ thể alpha 1: nằm ở sau synapse của cơ trơn mạch máu, mạch vành, tử cung, da, niêm mạc ruột, đồng tử và hệ thống tạng. Khi kích thích thụ thể a1 gây tăng sức cản mạch máu ngoại vi và sức cản mạch máu phổi (co mạch). Kích thích thụ thể a1 trên tim gây tăng co bóp cơ tim và giảm nhịp tim.
Thụ thể alpha 2 có 2 loại
– Thụ thể alpha 2 trước synapse nằm trong hệ thần kinh trung ương. Khi kích thích thụ thể a2 gây ức chế phóng thích noradrenaline, acetylcholine, serotonin, dopamine và chất P. Kích thích thụ thể a2 của não gây hạ huyết áp, chậm nhịp tim, an thần, giảm đau.
– Thụ thể a2 sau synapse nằm ở ngoại vi trên cơ trơn mạch máu, đường tiêu hóa, tế bào b tụy, và hệ thần kinh trung ương. Khi kích thích thụ thể a2 ngoại vi gây co mạch máu, tăng huyết áp, giảm tiết nước bọt, giảm tiết insuline. Kích thích thụ thể a2 trung ương gây giảm đau.
Thụ thể beta 1 nằmtrên cơ tim, nút xoang, hệ thống dẫn truyền trong tâm thất, mô mỡ và thận. Khi kích thích thụ thể b1 làm tăng sức co bóp cơ tim, tăng nhịp tim, tăng tính dẫn truyền và tính tự động, phóng thích renin và tiêu mỡ.
Thụ thể beta 2 nằmtrên cơ trơn mạch máu, phế quản, tử cung, da. Khi kích thích thụ thể b2 làm dãn mạch ngoại vi và dãn phế quản, dãn cơ tử cung, phóng thích insuline, tân tạo đường, đưa kali vào tế bào.
Cách sử dụng thuốc điều trị tim mạch
Tác dụng của thuốc trên các thụ thể a và b tùy thuộc vào liều thuốc. Việc phối hợp các thuốc điều trị bệnh tim mạch có những tác dụng chọn lọc sẽ hạn chế các tác dụng phụ do dùng riêng lẻ từng thuốc với liều cao.
Ví dụ: Dopamine liều thấp dùng để tăng lưu lượng máu thận trong khi một thuốc khác được dùng kèm để làm tăng sức co bóp cơ tim hoặc thuốc tăng co bóp cơ tim gây co mạch có thể phối hợp với thuốc dãn mạch để làm giảm sức cản ngoại vi.
Tất cả các thuốc vận mạch phải được truyền qua bơm tiêm điện với tốc độ chính xác và qua tĩnh mạch trung ương để bảo đảm thuốc vào tim và tránh thấm thuốc vào mô dưới da ở ngoại vi.
Các loại thuốc điều trị tim mạch phổ biến
Phenylephrine: là thuốc kích thích trực tiếp thụ thể a1 ở liều điều trị và kích thích thụ thể ở liều cao. Phenylephrine gây co mạch đồng thời động mạch và tĩnh mạch, gây tăng lượng máu về tim (tiền tải) và huyết áp trung bình (hậu tải). Thuốc không có tác dụng trực tiếp trên tim. Phenylephrine duy trì cung lượng tim ở bệnh nhân có tim bình thường nhưng có thể làm giảm cung lượng tim ở cơ tim thiếu máu. Thuốc có tác dụng ngắn nên dễ chọn liều.
Isoproterenol (Isuprel): Là thuốc kích thích thụ thể b, gây tăng nhịp tim, sức co bóp cơ tim, giảm sức cản mạch máu ngoại vi và động mạch phổi.
Dobutamine: có tác dụng kích thích thụ thể b1 và 2, thụ thể a 1, không kích thích thụ thể a2 và thụ thể dopamine, làm tăng sức co bóp cơ tim do kích thích thụ thể a1 và b1 trên tim, làm dãn mạch do tác dụng b2 lấn át tác dụng a1. Dobutamine cũng giúp gây tăng nhẹ nhịp tim, gây tăng cung lượng tim và giảm sức cản ngoại vi với thay đổi nhẹ về mạch và huyết áp, giảm sức cản động mạch phổi nên rất tốt cho bệnh nhân suy tim phải.
Noradrenaline: là chất trung gian dẫn truyền thần kinh của hệ thống giao cảm, là tiền chất của adrenaline. Noradrenaline có tác dụngkích thích a1, a 2, b1. Tác dụng kích thích a 1 chiếm ưu thế ở liều thấp, gây tăng huyết áp trong khi cung lượng tim không đổi hay giảm do tăng sức cản ngoại vi. Chức năng co bóp cơ tim được cải thiện nếu sự tăng huyết áp giúp cải thiện tưới máu mạch vành.
Ngoài các loại thuốc điều trị bệnh tim mạch kể trên, bệnh nhân cũng có thể sử dụng các sản phẩm từ thiên nhiên như Linh chi reishi nhật bản. Reishi Extract Ball là sự kết hợp của hai loại linh chi quý Xích Linh Chi và Linh Chi Rokkaku với công thức cải tiến mới, tăng 60% hàm lượng tinh chất Xích Linh Chi, giúp mang lại hiệu quả cao trong việc hỗ trợ điều trị bệnh tim mạch, ổn định huyết áp và đường huyết. Reishi Extract Ball là sản phẩm của tập đoàn Umeken Nhật Bản, có hơn 200 năm truyền thống, được Hoàng Gia Nhật yêu thích tin dùng.